Αμέσως μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, ξεκινά ένα μεγάλο κύμα τρομοκρατίας σε ολόκληρη την ύπαιθρο, αλλά και μέσα στις πόλεις, από παρακρατικές συμμορίες -και με την αρωγή, πολλές φορές, των κρατικών οργάνων- εναντίον κομμουνιστών αλλά και ανθρώπων που είναι απλά δημοκρατικοί πολίτες, οι οποίοι μπορεί να μην έχουν καμία σχέση με το ΕΑΜ-ΚΚΕ. Η περίοδος αυτή έχει μείνει στην ιστορία ως αυτή της «Λευκής Τρομοκρατίας», η οποία ονομάστηκε έτσι λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της. Η τρομοκρατία που ασκούν εναντίον μεγάλου μέρους του λαού οι διάφορες παρακρατικές συμμορίες, με τη συνδρομή κρατικών οργάνων, είναι το βασικό χαρακτηριστικό της περιόδου Φλεβάρης ’45-Οκτώβρης ’46. Ωστόσο, στηρίζεται σε μία άλλη μορφή Τρομοκρατίας, η οποία ασκείται σε πολιτικό επίπεδο από τους πολιτικούς εκφραστές της αστικής τάξης της χώρας, με την ανοχή των Βρετανών. Πρόκειται για τις κατάφορες παραβιάσεις που γίνονται όσον αφορά στην εφαρμογή της Συμφωνίας της Βάρκιζας εκ μέρους της επίσημης εξουσίας σε βάρος των υποστηριχτών του ΕΑΜ-ΚΚΕ και του συνόλου του δημοκρατικού κόσμου της χώρας. Οι παραβιάσεις αυτές σε όλα τα σημεία που καθόριζε η Συμφωνία αποτελούν μια ύπουλη μορφή τρομοκρατίας -με επίσημη έγκριση και υποκίνηση-, καθώς κατά την άσκησή της δε χύνεται αίμα˙ δεν ασκείται δηλαδή ανοιχτά κάποια κλασική μορφή τρομοκρατίας, που έχει να κάνει με την άσκηση σωματικής βίας, δολοφονίας, κλπ. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, η Τρομοκρατία αυτή που ασκείται σε πολιτικό επίπεδο ονομάστηκε «Λευκή». Βέβαια, μπορεί να χαρακτηρίζεται «Λευκή Τρομοκρατία» και να μη σχετίζεται με τη σωματική βία, ωστόσο η άσκησή της είναι τελικά πολύ ύπουλη και -συνεπώς- τα αποτελέσματά της ακόμη πιο σοβαρά, λόγω του ότι καθιερώνει ένα κλίμα ανοιχτών ή υποχθόνιων εκβιασμών, συνεχούς εκφοβισμού των λαϊκών μαζών και τρομοκράτησής τους ανοίγοντας, παράλληλα, το δρόμο για την ανοιχτή άσκηση τρομοκρατίας εναντίον των τελευταίων με φυσικούς αυτουργούς διάφορες παρακρατικές συμμορίες, δοσιλογικές οργανώσεις της περιόδου της Κατοχής που έμειναν ατιμώρητες, κοινούς εγκληματίες, που, χάρη στο αντιΕΑΜικό τους μένος, αξιοποιήθηκαν από παρακρατικούς και κρατικούς φορείς στην αντικομμουνιστική σταυροφορία τους, κ.ά. η ένταση, μάλιστα, της Τρομοκρατίας συνεχώς μεγεθύνεται όσο περνούν οι μήνες μετά τη Βάρκιζα, γεγονός που οφείλεται στην όλο και μεγαλύτερη αποφασιστικότητα που δείχνει ο αστικός κόσμος να αποδυναμώσει το ΕΑΜικό κίνημα. Η «Λευκή Τρομοκρατία» κορυφώνεται στις 31 Μάρτη 1946, όταν οι -ίσως πιο σημαντικές της μεταπολεμικής ιστορίας- εκλογές που πραγματοποιούνται, υπό πολύ ιδιαίτερες, συνθήκες χαρίζουν στις δυνάμεις της Εθνικοφροσύνης την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία, που χρειάζονταν, προκειμένου αναδειχθούν στον κυριότερο ρυθμιστή των πολιτικών εξελίξεων στη χώρα, που θα νομιμοποιούσε με τη στάση του τη μέχρι τότε επικρατούσα κατάσταση.
Όλο αυτό το σκηνικό σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο στήνεται με πολύ προσοχή και μελετημένα από τους Βρετανούς «συμμάχους» και το σύνολο του παλαιού πολιτικού κόσμου με σκοπό την πολιτική τους επικράτηση και πάλι, μετά τις εκτροπές που επέφεραν στις αστικές πολιτικές δομές της χώρας η δικτατορία του Μεταξά και η Κατοχή. Πέρα, όμως, από την άσκηση οποιασδήποτε μορφής τρομοκρατίας, που θα μπορούσε να μειώσει τη δύναμη του νέου ισχυρού πολιτικού πόλου, του ΕΑΜ, έμενε ένας τελευταίος σκοπός του αστικού κόσμου ανεκπλήρωτος προκειμένου να επιτευχθεί αυτή η τελική του επικράτηση. Αυτός ο σκοπός έχει να κάνει με την ανάγκη ιδεολογικής συνοχής των φορέων που συγκροτούν το αστικό μπλοκ, η οποία θα χάριζε στο τελευταίο ένα ιδεολογικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο θα συσπειρώνονταν όλες οι ανήκουσες σ’ αυτό πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις. Μετά από πολλές προσπάθειες -με την καίρια πάντα και επίμονη συνδρομή των Άγγλων- από τον καιρό της Κατοχής ακόμη, το ιδεολογικό αυτό υπόβαθρο συγκροτείται μέσα στα πλαίσια της λεγόμενης ιδεολογίας της Εθνικοφροσύνης, βάση της οποίας αποτελεί ο ακραίος αντικομμουνισμός, που εκφράζεται -σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο- μέσω του αποκλεισμού μέρους του ενεργού πληθυσμού της Ελλάδας από το σύνολο της κοινωνίας κατατάσσοντάς το στην κατηγορία του «άλλου», του «ξένου» προς τα «εθνικά ιδανικά», του «εχθρού του Έθνους». Πρόκειται, σε τελική ανάλυση, για την ιδεολογία πάνω στην οποία θα στηριχτεί η μεταπολεμική «αναγέννηση» του αστικού κόσμου και αναβίωση των πολιτικοοικονομικών δομών της Ελλάδας, μέσω, μάλιστα, της αναγωγής της συγκεκριμένης ιδεολογίας σε επίσημη ιδεολογία του Κράτους μέχρι τουλάχιστον την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, το 1974.
Την εμφάνιση και ανάπτυξη της ιδεολογίας της Εθνικοφροσύνης και τις επιπτώσεις της στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου έχει σκοπό να μελετήσει η συγκεκριμένη εργασία, στο πρώτο κεφάλαιο της οποίας μελετάται η βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η σταδιακή πολιτική επικράτηση των αστικών δυνάμεων στη μεταπολεμική Ελλάδα. Αυτή η βάση δεν είναι άλλη από τις παραβιάσεις της Συμφωνίας της Βάρκιζας σε μια σειρά από νευραλγικούς τομείς του συστήματος. Πρόκειται για παραβιάσεις σε ζητήματα όπως η εκκαθάριση του Στρατού, των Σωμάτων Ασφαλείας και της Δημόσιας Διοίκησης από τα δοσιλογικά στοιχεία, η τιμωρία των συνεργασθέντων με τον κατακτητή επί Κατοχής και η υπεράσπιση των δημοκρατικών αρχών και ελευθεριών. Μέσα από τις σχετικές αναλύσεις του πρώτου κεφαλαίου γίνεται προσπάθεια να αποκαλυφθεί ο ρόλος των αστικών πολιτικών δυνάμεων και των Βρετανών ως ηθικών αυτουργών της έξαρσης της Τρομοκρατίας στη μεταβαρκιζιανή περίοδο και να αποδειχτεί πως το φαινόμενο αυτό όχι μόνο συντηρείται άλλα και αναπτύσσεται ραγδαία εξαιτίας των παραπάνω παραβιάσεων της Συμφωνίας˙ εξαιτίας δηλαδή του αντικομουνιστικού παροξυσμού του αστικού στρατοπέδου, που σταδιακά διοχετεύεται στην ελληνική κοινωνία και διαχέεται στη βάση της.
Στο δεύτερο κεφάλαιο της μελέτης γίνεται λόγος για την έξαρση του φαινομένου του αντικομμουνισμού στη βάση της ελληνικής κοινωνίας μέσω της παγίωσης ενός κλίματος ακραίας, σε ένταση και μεθοδικότητα, τρομοκράτησης μεγάλου μέρους του ελληνικού λαού. Μελετώνται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που αναπτύσσει, η έντασή του που σταδιακά κλιμακώνεται και οι διάφορες μορφές που παίρνει στα αστικά κέντρα και την ύπαιθρο. Όλα αυτά τα στοιχεία συγκλίνουν στο βασικότερο χαρακτηριστικό του φαινομένου, που δεν είναι άλλο από την προσπάθεια της αστικής τάξης να συρρικνώσει, έως και να εξαφανίσει, με κάθε δυνατό τρόπο, τη δύναμη του ΕΑΜ μέσα στην ελληνική κοινωνία.
Το τρίτο κεφάλαιο αναφέρεται στη συγκρότηση της ιδεολογίας της Εθνικοφροσύνης, ως αποτέλεσμα της τεράστιας ανάγκης των πολιτικών και κοινωνικών αστικών δυνάμεων να αποκτήσει το αστικό μπλοκ ιδεολογική συνοχή. Αρχικά, μελετάμε τα βασικά χαρακτηριστικά της ιδεολογίας της Εθνικοφροσύνης, η οποία, γενικά, εισάγει στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου την πρωτοφανή γι’ αυτήν αντίληψη του αποκλεισμού μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας, τους ανήκοντες στο ΕΑΜ-ΚΚΕ, τους οπαδούς και φίλους του, αλλά και γενικότερα τους δημοκρατικούς-μη μοναρχικούς πολίτες, ως «ξένου» προς αυτήν. Ουσιαστικά, βλέπουμε το πώς η «Λευκή Τρομοκρατία» αποκτά το ιδεολογικό της επιστέγασμα, μέσα από μια μακροχρόνια προσπάθεια Βρετανών και ντόπιας αστικής τάξης που έχει τις ρίζες της στην κατοχική περίοδο, το οποίο αποτελεί ένα συνονθύλευμα διαφόρων παρεμφερών ιδεολογημάτων και αντιλήψεων από το 1918 μέχρι την περίοδο εκείνη, που, όμως, δομικό τους στοιχείο είναι ο ακραίος αντικομμουνισμός. Η προσπάθεια αυτή εξετάζεται καθ’ όλη την πορεία της, από τις πρώτες δηλαδή απόπειρες για απόκτηση κοινής ιδεολογικής ταυτότητας -μεταξύ των δυνάμεων που μετέπειτα θα αποτελούσαν το εθνικόφρον στρατόπεδο- κατά την περίοδο της Κατοχής μέχρι την επιτυχία τελικά της συγκρότησης της ιδεολογίας της Εθνικοφροσύνης κατά τη μετά τη Βάρκιζα εποχή. Τέλος, βλέπουμε πώς το στοιχείο του έντονου αντικομμουνισμού παίζει τον καθοριστικότερο ρόλο για την άμβλυνση των έντονων αντιθέσεων ανάμεσα στις δύο βασικές συνιστώσες του εθνικόφρονος κόσμου, τη μοναρχική και τη λεγόμενη «δημοκρατική», και τη συστράτευσή τους στον αγώνα κατά του ΕΑΜ-ΚΚΕ, του οποίου η κορύφωση ορίζεται την 31η Μάρτη 1946, όταν, μέσα από τις εκλογές που διεξάγονται εκείνη την ημέρα, θριαμβεύουν οι Εθνικόφρονες δυνάμεις.
Τέλος, στο τέταρτο κεφάλαιο αναλύεται η στάση των εθνικοφρόνων δυνάμεων από την 31η Μάρτη 1946 και μετά, χρονικό διάστημα όπου η Εθνικοφροσύνη ανάγεται σε επίσημη ιδεολογία του Κράτους. Άμεσο αποτέλεσμα αυτού είναι η ακόμη παραπέρα -και με άκρα «επισημότητα» πλέον- εκτράχυνση της ήδη τεταμένης κατάστασης, η οποία ξεφεύγει από κάθε έλεγχο, με τις παρακρατικές συμμορίες να επιβάλλουν το νόμο τους σε ολόκληρη τη χώρα και την πλειοψηφία της πολιτικής ηγεσίας της χώρας όχι μόνο να παρακολουθεί, αλλά και να ενθαρρύνει την έξαρση του αντικομμουνισμού. Σταθμός ως προς αυτή την εξέλιξη είναι η σκανδαλώδης θέσπιση του Γ’ Ψηφίσματος «περί εκτάκτων μέτρων αφορώντων την Δημόσιαν τάξιν και ασφάλειαν», τον Ιούνη ’46, που καθίσταται από τότε -και μέχρι το 1974- άτυπα ο Νόμος του Κράτους. Με το Γ’ Ψήφισμα, ουσιαστικά, ποινικοποιείται αυτή καθεαυτή η κομμουνιστική ιδεολογία και διώκεται οποιοσδήποτε είναι ή θεωρείται υποστηριχτής της, ως «εχθρός του Έθνους», «Σλαύος», και άλλες παρόμοιες, ακραίες, κατηγορίες. Έτσι, εγκαινιάζεται ένα νέο πογκρόμ κατά των αριστερών και δημοκρατικών πολιτών της Ελλάδας, κατά το οποίο συλλαμβάνονται και καταδικάζονται με συνοπτικότατες διαδικασίες χιλιάδες πολίτες με τις ανωτέρω κατηγορίες, ακόμη και με την υποψία ότι έχουν την παραμικρή σχέση με το ΕΑΜ-ΚΚΕ. Συμπερασματικά, το Γ’ Ψήφισμα, με τις συνθήκες που διαμορφώνει στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας, αποτελεί το τελειωτικό χτύπημα ενάντια στο ΕΑΜικό κίνημα, το εφαλτήριο για την περαιτέρω όξυνση της ταξικής πάλης μέσα στην ελληνική κοινωνία και, τελικά, το προοίμιο του Εμφυλίου πολέμου που θα ξεσπάσει τον Οκτώβρη ’46.Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα από την μεταπτυχιακή εργασία του Θεοχάρη Ροζάκου με τίτλο Η “Λευκή Τρομοκρατία” στην Ελλάδα (1945-1946): ο κόσμος της εθνικοφροσύνης και η αντιμετώπιση του "Ερυθρού Κινδύνου" (σελ.11-14) που μπορείτε να διαβάσετε εδώ http://194.177.192.14/pandemos/index.php?lang=&op=record&type=&q=&page=0&pid=iid:3952
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου