Σάββατο 21 Απριλίου 2012

Όταν η μελέτη της Ιστορίας γίνεται... κουτσομπολιό

Γιώργος Μαργαρίτης

Εδώ και πολύ καιρό γίνεται στις στήλες του «Βιβλιοδρομίου» των «ΝΕΩΝ» ένας «Διάλογος για την Ιστορία» με σταθερό πρωταγωνιστή τον Στάθη Καλύβα. Αυτός ο διάλογος ολοένα και λιγότερο είναι διάλογος και ολοένα και λιγότερο αφορά την Ιστορία. Δηλαδή:

1. Προϋπόθεση του διαλόγου είναι μια στοιχειώδης εντιμότητα. H διαρκής προσφυγή του «πρωταγωνιστή» σε τεχνάσματα, σε «προσαρμογές» των χρονολογικών δεδομένων και των γεγονότων, σε στρεβλώσεις, σε αποκρύψεις και σε αλλοίωση δεδομένων δεν συνηγορεί στη δημιουργία συνθηκών διαλόγου.

2. Προϋπόθεση του διαλόγου για την Ιστορία είναι η στοιχειώδης γνώση της τελευταίας. Ο Καλύβας επιδεικνύει διαρκώς μια προκλητική και αποκαλυπτική άγνοια γεγονότων και καταστάσεων – συνειδητή ή ασυνείδητη μάς είναι αδιάφορο – η οποία αφαιρεί κάθε βάση για τη διεξαγωγή διαλόγου.

3. Προϋπόθεση του διαλόγου είναι να υπάρχουν κάποια ερωτήματα, την απάντηση στα οποία αναζητούμε. Ο Καλύβας πεισματικά εμμένει στη δική του εκδοχή ότι η βία στην κατοχική περίοδο εκπορεύεται από τον λενινιστικό – εγκληματικό χαρακτήρα του KKE, που γεννάει, υποθάλπτει ή φιλοξενεί χωρίς προβλήματα εγκληματίες. Ο ένοχος έχει βρεθεί, ερήμην των γεγονότων και της Ιστορίας, και όσοι δεν αποδέχονται το δικαστικό πόρισμα έχουν «νοσηρή νοοτροπία». Επιπλέον, στη βάση αυτών των εύκολων χαρακτηρισμών ο Καλύβας αυτοορίζεται δικαστής και οι συνομιλητές του τοποθετούνται στο εδώλιο του κατηγορουμένου.

4. Προϋπόθεση του διαλόγου είναι να γνωρίζει η μία πλευρά τις θέσεις της άλλης. Στην προκειμένη περίπτωση, έχουμε κάτι το τελείως άνισο. H θεωρούμενη από τον Καλύβα «ξεπερασμένη γενιά» ιστορικών έχει ως τώρα δημοσιεύσει και εκθέσει στην κρίση του κοινού και της επιστημονικής κοινότητας έργα έκτασης πολλών – πολλών χιλιάδων σελίδων, στις οποίες παρουσιάζονται οι απόψεις, οι γνώσεις και οι θέσεις της. Ο Καλύβας έχει δημοσιεύσει επί του αντικειμένου ένα άρθρο 44 σελίδων. Προφανώς, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τις απόψεις του για ευρύτερα ζητήματα – για παράδειγμα, τι νομίζει ότι συμβαίνει στον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τι νομίζει ότι είναι ο ναζισμός.

Το γεγονός ότι με βάση αυτό το συγκεκριμένο έργο ο Καλύβας έχει αναδειχθεί σε σημαντικές θεσμικά θέσεις και στη χώρα μας και έχει καταστεί επίσημος κατήγορος της Ιστορίας και των ιστορικών θα πρέπει μάλλον να αναζητηθεί στον χώρο της πολιτικής παρά στον αντίστοιχο της επιστήμης.

1. Τερατώδης παραποίηση της Ιστορίας

Μία ομάδα νεοσυλλέκτων στην τεχνική πτέρυγα εκπαίδευσης του ελληνικού
εκπαιδευτικού κέντρου παίρνουν συμβουλές από βρετανική εκπαιδευτική
 ομάδα κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.
(Φωτογραφία από Χαρακτηριστικά Keystone / Getty Images). 1947
Για να απαντήσει στο βασικό ερώτημα ποια πλευρά έφερε την τρομοκρατική βία στην Πελοπόννησο, ο Καλύβας διαστρεβλώνει, αποσιωπά και προσαρμόζει συλλήβδην όλα τα δεδομένα με στόχο να σκηνοθετήσει την ενοχή της Αριστεράς, της Αντίστασης. Χαρακτηριστικό είναι το συμπέρασμα του Καλύβα στο άρθρο για την «Κόκκινη Τρομοκρατία». Ξεκινά με την κατάσταση στις ζώνες των 60 χωριών της Αργολίδας που έχει ειδικά μελετήσει: «Η πρώτη συστηματική εκστρατεία δολοφονίας αμάχων στην Αργολίδα έλαβε χώρα («ξεκίνησε» στο αγγλικό κείμενο) τον Νοέμβριο του 1943: οργανώθηκε από το ΕΑΜ και όχι από τις δυνάμεις Κατοχής» (σ. 166 της βελτιωμένης δεύτερης ελληνικής έκδοσης του συλλογικού τόμου με επιμέλεια του Μαζάουερ, «Μετά τον πόλεμο»). Συνεχίζει παρακάτω με μια έντεχνη («πονηρή» είναι ο καλύτερος όρος) γενίκευση, η οποία στηρίζεται στην εκτίμηση ενός Βρετανού αξιωματικού συνδέσμου ότι αυτήν την εποχή «η εκστρατεία τρομοκρατίας που διεξήγαγε το EAM τον χειμώνα του 1943-1944 δεν περιορίστηκε στην Αργολίδα. Ένα παρόμοιο κύμα δολοφονιών σάρωσε ολόκληρη την Πελοπόννησο εκείνη την εποχή». Ακόμα παρακάτω (σ. 167) βρίσκουμε τις διαστάσεις των γεγονότων που οδηγούν στο αρχικό συμπέρασμα. «H χειμερινή δολοφονική εξόρμηση του EAM το 1943-44 είχε προκαλέσει είκοσι εννέα θύματα…». Το «χειμερινή», σύμφωνα με τα συμφραζόμενα, περιλαμβάνει μία περίοδο από τον Νοέμβριο του 1943 ώς τον Μάιο του 1944, την περίοδο δηλαδή που γίνονται οι πρώτες άκαρπες προσπάθειες από τη πλευρά των Γερμανών για εγκατάσταση Ταγμάτων Ασφαλείας στην περιοχή. Παρεμπιπτόντως, η καταμέτρηση των 29 θυμάτων στηρίζεται πράγματι πάνω σε σχετικά αναξιόπιστες πηγές: στην «τοπική ιστορία», στις προφορικές δηλαδή μαρτυρίες ανθρώπων που συλλέχθηκαν πενήντα χρόνια μετά τα γεγονότα, στις δικογραφίες του τοπικού εφετείου που δίκαζε τους αριστερούς μετά τη Βάρκιζα, ενώ η γενίκευση στηρίζεται στην «υποψία» ενός Άγγλου αξιωματικού. Αυτό έχει σχετική μόνο σημασία που αφορά τις μεθόδους εργασίας του Καλύβα μέσα στην αγωνία του να φτάσει «συνοπτικά» στο καταδικαστικό συμπέρασμα.

Το συμπέρασμα όμως αυτό καθεαυτό – έτσι όπως προέκυψε από τον εκβιασμό και την «τροποποίηση» των πηγών – αποτελεί μία τερατώδη, σχεδόν απίστευτη, παραποίηση της ιστορικής πραγματικότητας της περιόδου. Μία πρόχειρη ανθολόγηση των κυριότερων βιαιοτήτων που διέπραξαν τα στρατεύματα Κατοχής στον Μοριά στις παραμονές της περιόδου αυτής – πριν από τον χειμώνα 1943-44 – μας εξηγεί εύγλωττα το γιατί: Στις 24 Νοεμβρίου του 1943 είχαμε τη μαζική εκτέλεση 118 επιφανών πολιτών της Σπάρτης στο Μονοδένδρι, στις 3 Δεκεμβρίου είχαμε την εκτέλεση 50 πολιτών στην Πάτρα, στις 5 Δεκεμβρίου τον απαγχονισμό 50 κρατουμένων από το στρατόπεδο της Τρίπολης (που ήδη λειτουργούσε ως κέντρο ομηρείας και προμηθείας θυμάτων «προς παραδειγματισμόν») στον σιδηροδρομικό σταθμό Ανδρίτσας Άργους, στις 7 του ίδιου μήνα εκτελέστηκαν 40 «όμηροι» στις φυλακές του Γυθείου, ενώ από την επόμενη ημέρα, στις 8 Δεκεμβρίου, άρχισαν οι μεθοδικές εκτελέσεις στην περιοχή των Καλαβρύτων που κορυφώθηκαν με τη μαζική θανάτωση όλων των αρρένων κατοίκων της κωμόπολης, ανεβάζοντας το σύνολο των θυμάτων του τρομερού πενθημέρου σε περισσότερα από χίλια θύματα. Περιορίζομαι δε στα κυριότερα γεγονότα, καθώς, αν προσμετρήσουμε τα μικρότερα περιστατικά, ο Μοριάς – και η Αργολίδα – έμοιαζε με μεσαιωνικό, στην αγριότητά του, τοπίο.

Το συνδικαλιστικού τύπου παραπλανητικό «κόλπο» στο άρθρο του Καλύβα προσπαθεί απλά να δημιουργήσει εντυπώσεις στους αναγνώστες (τους οποίους ο Καλύβας προκλητικά υποτιμά θεωρώντας τους ολότελα αδαείς και ανόητους) και να υπηρετήσει το συμπέρασμα ότι η βία ξεκίνησε και προήλθε από μία εγκληματική παρόρμηση, που φαίνεται ότι διακατείχε το KKE της εποχής (ως κόμμα «με λενινιστική παράδοση και σταλινική πρακτική»). Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, η «αθώα» φράση ότι «οι πηγές τεκμηριώνουν μία λογική γενικών εκκαθαρίσεων που δεν μπορεί απλά να φορτωθεί στις πλάτες των Γερμανών» κάθε άλλο παρά αθώα είναι. Με λίγο χρονολογικό αχταρμά και καλή σκηνοθεσία όλα γίνονται. Την πόρτα του φρενοκομείου δεν την άνοιξε ο ναζισμός, αλλά ο κομμουνισμός – έστω οι ημίτρελοι σφαγείς που το KKE της εποχής με ευχαρίστηση «φιλοξενούσε». Αυτά στον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο!

2. Ατυχή παραδείγματα που δημιουργούν εντυπώσεις

Στις χιλιάδες σελίδες που ως σήμερα έχουν καταθέσει οι ιστορικοί της περιόδου της Κατοχής και του Εμφυλίου – οι ίδιοι που ο Καλύβας θεωρεί «ξεπερασμένους» και δέσμιους των «μύθων» (στην ευγενέστερη εκδοχή) – πουθενά δεν υπάρχει ούτε «απόκρυψη» ούτε «δικαιολόγηση» της βίας της Αριστεράς στη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου. Στις ίδιες σελίδες έχουν κατ’ επανάληψη αναφερθεί περιπτώσεις σαν και αυτές που τώρα ο Καλύβας ανακαλύπτει. Υπενθυμίζω ότι, σύμφωνα με προγενέστερες δηλώσεις του ίδιου, τέτοιου είδους στοιχεία, δημοσιευμένα μάλιστα σε παλαιά έργα του υπογράφοντος το παρόν σημείωμα, βρίσκονται στη βάση των δικών του ερευνών. Φυσικά, στα δημοσιεύματα αυτά ο σεβασμός προς τη χρονολογική ταξινόμηση των γεγονότων είναι σαφώς αξιοπρεπέστερος. Το κύμα των εκκαθαρίσεων ενάντια στους συνεργάτες των Γερμανών ναζί, που ξέσπασε όταν οι τελευταίοι αδυνατούσαν πλέον να τους προστατεύσουν, είναι απόλυτα γνωστό και επιδέχεται πολιτικές και ιστορικές ερμηνείες σαφώς πιο γόνιμες από τις «εγκληματολογικές» που προωθεί ο Καλύβας.

Άρα, οι έντονοι – εναντίον των ιστορικών – αφορισμοί στο παραπάνω κείμενο, που αποδίδονται μάλιστα στη «νοσηρή νοοτροπία» όλων πλην του Καλύβα και του κύκλου του, μάλλον αποβλέπουν ενσυνείδητα στη δημιουργία εντυπώσεων και στην παραπλάνηση των αναγνωστών.

Εκτός από μια στοιχειώδη εντιμότητα και την αποφυγή χρήσης τεχνασμάτων, η συζήτηση για την Ιστορία προϋποθέτει στοιχειώδη γνώση της Ιστορίας, του γενικού πλαισίου πάνω στο οποίο αναφερόμαστε. Στην προκειμένη περίπτωση, με τη μεγαλύτερη άνεση παρατίθενται οι πιο εντυπωσιακές ανακρίβειες. Στο δημοσίευμα του Καλύβα στο «Βιβλιοδρόμιο» των «ΝΕΩΝ», στις 8-9 Μαΐου, επιστρατεύεται το παράδειγμα της Γαλλίας και της Ιταλίας, όπου, παρ’ όλο που «οι Γερμανοί διέπραξαν αντίστοιχες θηριωδίες (…), εκεί οι αντιστασιακές οργανώσεις δεν απάντησαν με μαζικές σφαγές αμάχων». Το παράδειγμα είναι εξαιρετικά ατυχές. Οι εκεί γερμανικές θηριωδίες πολύ απείχαν από τα όσα συνέβησαν στην Ελλάδα, ενώ, και στις δύο περιπτώσεις, οι αιματηρές εκκαθαρίσεις της Αντίστασης ενάντια στους συνεργάτες των ναζί, συχνά κοινωνικές ομάδες ολόκληρες, και στους παλαιούς φασίστες, πήραν τρομερές διαστάσεις. H Απελευθέρωση στη Γαλλία πήρε τον χαρακτηρισμό «bain de sang» («λουτρό αίματος»), όπου μέσα σε ελάχιστο χρόνο χάθηκαν πενήντα έως εκατό χιλιάδες άτομα. Στην Ιταλία, η κατάρρευση της Ιταλικής Κοινωνικής Δημοκρατίας (του τελευταίου πολιτικού σχήματος του Μουσολίνι) στον ιταλικό Βορρά κάθε άλλο παρά αναίμακτη ήταν. Οι συνοπτικές εκτελέσεις – συχνά μαζικές – φασιστών ήταν περίπου 75.000 και οι χωρίς δίκη θανατώσεις συνεχίστηκαν ώς το τέλος του 1945 και ως την «αμνηστία» που έδωσε τον Οκτώβριο του 1946 ο Τολιάτι, γραμματέας του K.K. Ιταλίας και υπουργός Δικαιοσύνης στην τότε ιταλική κυβέρνηση.

Αυτά είναι γνωστά ακόμα και σε πρωτοετείς φοιτητές. Και όμως, ο αφόρητα αδαής Καλύβας τη Γαλλία και την Ιταλία βρήκε να φέρει ως επιχείρημα!

3. Ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό

Το γεγονός ότι στην Ελλάδα οι «εκκαθαρίσεις» των συνεργατών των ναζί δεν πήραν την έκταση και τη μορφή που είχαν στη Γαλλία και την Ιταλία – το εκεί κράτος, ελάχιστα «λενινιστικό», όχι μόνο δικαίωσε τις έξω από διαδικασίες θανατώσεις, αλλά και δεν ασχολήθηκε με αυτές, καθώς ήταν απασχολημένο με την πιο επίσημη καταδίκη και την εκτέλεση των δωσίλογων που έπεσαν στα δικά του χέρια – οφείλεται μάλλον στην προσήλωση του KKE στη «νομιμότητα». Θα μπορούσε λοιπόν ο Καλύβας να μην είναι τόσο αχάριστος.

H επιλεκτική χρήση των πηγών συνίσταται στο να ανθολογούμε ό, τι μας αρέσει από όπου μας αρέσει. H Αντίσταση γενικά, το EAM, ο ΕΛΑΣ, η ΠΕΕΑ ειδικότερα, με επιμονή εξέθεταν τις απόψεις τους και τις πολιτικές προθέσεις τους. Σε καμία από αυτές δεν προβλεπόταν η εκκαθάριση των «αρχουσών τάξεων». Θα ήταν μάλλον υπερβολικό να ελπίζουμε ότι ο Καλύβας γνωρίζει την κοινωνική σύνθεση του Εθνικού Συμβουλίου, λόγου χάρη, του κυριότερου «συνταγματικά» πολιτικού σώματος της Αντίστασης. Υπήρχε τόσο συμπαγής εκπροσώπηση των τοπικών ελίτ σε αυτό, των τοπικών «προυχόντων», που θα ήταν μάλλον αυτοκαταστροφικό για το KKE να θέλει να τους «κόψει». Αυτά όμως είναι ψιλά γράμματα για τον Καλύβα. Αντί για τις αμέτρητες σελίδες επίσημων κειμένων, προτιμά το «κουτσομπολιό» πάνω σε αυτά που είπε ο Ζέγγος (ο καθαιρεθείς λόγω «υπερβάλλοντος ζήλου» γραμματέας του KKE στην Αργολιδοκορινθία εκείνη την εποχή) και σε αυτά που δήλωσε – πολύ κατόπιν εορτής και σε εποχές προβληματικές για τον ίδιον – ο Ιωαννίδης αναφερόμενος (άλλη πονηρή «παρανόηση» του Καλύβα) στο κράτος του Ιωάννη Ράλλη και τις δυνάμεις του – τα στελέχη αυτού του μηχανισμού ήθελε να εξοντώσει και όχι γενικά και αόριστα «αμάχους».

Εάν ένας οποιοδήποτε πρωτοετής φοιτητής της Ιστορίας περιφρονούσε με τέτοιο τρόπο την ιεράρχηση και την αξιολόγηση των πηγών, θα έπαιρνε σε κάθε Πανεπιστήμιο που σέβεται τον εαυτό του ένα ολοστρόγγυλο μηδενικό. Στο Γέιλ πώς βαθμολογείται το εν λόγω ατόπημα;

4. Ζήτημα πολιτικών επιλογών

Το πολιτικό διάβημα των απόψεων του αυτοονομαζόμενου «νέου ρεύματος», του οποίου εκφραστής έχει ανακηρυχθεί ο Καλύβας, είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού. Σε αυτά τα πλαίσια αποτελεί αντικείμενο πολιτικής πλέον διερεύνησης η έκταση που έχει πάρει το φαινόμενο στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αλλά και οι θεσμικές θέσεις που τόσο εύκολα τού παραχωρούνται και στη χώρα μας. Να θυμίσουμε μόνο ότι είναι διευθυντής σειράς (Πολιτικής Επιστήμης) στις πολύ δημοκρατικές Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Διακρίνεται μία σημαντική «επένδυση» στο φαινόμενο Καλύβας, τέτοια που ποτέ πριν δεν είχαμε δει, στο πρόσφατο τουλάχιστον παρελθόν. Αυτό είναι ζήτημα πολιτικών επιλογών πάνω στις οποίες ας μου επιτραπεί μόνο μία μικρή παρατήρηση. Θα υποστήριζα ότι όποιος πραγματικά πιστεύει ότι το μέλλον των ανθρωπιστικών επιστημών βρίσκεται στις μεταφυσικές, αντιεπιστημονικές απόψεις της αμερικανικής ακροδεξιάς, κινδυνεύει να βρεθεί πολύπλευρα εκτεθειμένος.

H κοινωνία μας, βλέπετε, δεν φαίνεται επαρκώς «ώριμη» και διατεθειμένη να καταδικάσει τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ως «εγκληματία πολέμου» για τη στρατηγική τού «φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους» – αμάχους και μη. Για τον ίδιο λόγο είναι μάλλον απίθανο να δούμε τα Τάγματα Ασφαλείας και τη δράση τους στο «εικονοστάσιο» των εθνικών ηρώων και σε τιμητική θέση στα σχολικά βιβλία.

Ως εκ τούτου, ο «Διάλογος για την Ιστορία», όπως τον κανοναρχεί η παρουσία του Στάθη Καλύβα, έχει επιπλέον μάλλον περιορισμένο πολιτικό ενδιαφέρον.

ΤΑ ΝΕΑ , 05/06/2004  Σελ.: P10

4 σχόλια:

  1. Πράγματι, με διάθεση κουτσομπολιού φαίνεται πως εκπορεύεται ο αγαπητός κ. Καλύβας... Προκύπτει, άλλωστε, από τις απόψεις του για τα σύγχρονα γεγονότα. Όπως σωστά επισημάνατε, υπάρχουν αναγνώστες αδαείς και αναγνώστες με αντίληψη αλλά και διάθεση και κριτική σκέψη. Πάντως στους δεύτερους δεν απευθύνεται ο εν λόγω κύριος.
    ΙΑΝ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δεν ξέρω αν έχει διάθεση κουτσομπολιού ο Καλύβας, ή σε ποιούς απευθύνεται. Πάντως άν τυχαίνει, κατα διαβολική σύμπτωση, να κατάγεσαι απο την Αργολιδα ή την Κορινθία (κατοικούνται ξέρεις αυτά τα μέρη!), τότε σίγουρα γνωρίζεις αν ο Καλύβας λέει την αλήθεια, ή όχι. Απλό!
    Έχω μιά ερώτηση γιά τον κύριο Μαργαρίτη:
    Το γεγονός οτι το '43, στην ορεινή Κορινθία, η θεία της μητέρας μου Τασία, δολοφονήθηκε απο τους "αντάρτες" μαζύ με μιά άλλη κοπέλα, αφού τις βίασαν επανειλημένα, καθιστά εμένα που το αναφέρω ακροδεξιό; Το γεγονός οτι-αναγκαστικά- έχω ακούσει γιά πολλά τέτοια γεγονότα, με καθιστά πολύ ακροδεξιό; Ή μήπως καθιστά αυτούς που τα διαπράξανε κτήνη κι Εσάς απολογητή τους;
    Γιατί εγώ Κύριε Μαργαρίτη όπως και τόσοι άλλοι, καί χωρίς να είμαστε "ιστορικοί" δε γίναμε απολογητές της μιάς ή της άλλης παράταξης, ούτε φυσικά έχουμε καμιά διάθεση να απαλλάξουμε κανέναν, όπως Εσείς, απ'τις ευθύνες του, ούτε να σπιλώσουμε τα θύματα.
    Ζεί κόσμος σ'αυτά τα χωριά και θυμούνται, κι ας προτιμούσαν να ξεχάσουν. Μόνο που ούτε κι αυτοί είναι "ιστορικοί" όπως Εσείς Κύριε Μαργαρίτη, Κύριε Καθηγητά Σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ, Αδέκαστε Ιστορικέ, Υποψήφιε Βουλευτή Επικρατείας του ΚΚΕ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εξαρτάται… Αν είσαι, βέβαια, Χρυσαυγίτης, που όπως φαίνεται από το ύφος σου και την υβριστική ακροτελεύτια πρότασή σου, μάλλον είσαι, τότε είσαι σίγουρα όχι μόνο πολύ ακροδεξιός («κτήνη» λες τους μεν, «απολογητές» τους δε), αλλά προσβάλλεις και τα θύματα της ναζιστικής κατοχής. Αν όχι, τότε μάλλον δεν ανήκεις στην κατηγορία όσων το φιλαράκι του ειδώλου σου Καλύβα, ο πολύς Μαραντζίδης κατατάσσει σ’ αυτούς που δεν τσακώνονται πια για τον Εμφύλιο. Σε κάθε περίπτωση εμένα λόγω ηλικίας μου θυμίζεις κάτι «αγανακτισμένους» κομμουνιστοφάγους της δεκαετίας του ’50 και του ’60 που δεν δίσταζαν να σκοτώνουν ύπουλα και μπαμπέσικα (λέγε με Κοτζαμάνη)…

      Διαγραφή
    2. Χαχα, το παλιό παραμύθι του "είσαι φασίστας". Όποιος δεν είναι παρανοικός, όποιος δεν είναι σταλινικός, είναι φασίστας για τους φασίστες. Σταλινικός της τρίτης ηλικίας, τι θλιβερό απολίθωμα...Βασική αντίληψη: Οι αριστεροί δολοφόνοι αθώων είναι καλοί, οι δεξιοί δολοφόνοι αθώων είναι κακοί - ΟΥΓΚ (και βέβαια οι αριστεροί δεν είναι ποτέ φασίστες)
      Κλασσικό υπόδειγμα αριστερού (ή δεξιού) φανατικού - όπερ έδει δείξαι...

      Διαγραφή