Πρόλογος
Δεν υπάρχει - µε την εξαίρεση ίσως της ελληνικής επανάστασης και του απελευθερωτικού αγώνα - περίοδος πιο πυκνή σε γεγονότα και εξελίξεις στη νεοελληνική ιστορία από την περίοδο του πολέµου, της κατοχής και του εµφυλίου - από τη δεκαετία 1940-1950 δηλαδή. Εφτά εκατοµµύρια Έλληνες - ένα µικρό κράτος για τα µέτρα του καιρού - πέρασαν µέσα σε λίγα χρόνια από καταστάσεις και εµπειρίες που άλλα έθνη, πολύ πιο µεγάλα, δεν γνωρίζουν σε ολόκληρη την ιστορία τους. Δεν οφειλόταν αυτό σε κάποια κατάρα που το έθνος κουβαλά µαζί του, ούτε σε κάποια έµφυτη έφεση των νεοελλήνων προς την περιπέτεια. Απλώς συνέβη εδώ κάτι που σπάνια συναντούµε στην
ιστορία των κρατών και των ανθρώπινων κοινωνιών. Η γεωγραφία, η κοινωνική διάρθρωση και η γύρω ιστορική συγκυρία συνδυάστηκαν µε τρόπο εξαιρετικά δηµιουργικό - και ταυτόχρονα εξαιρετικά επώδυνο - για να δώσουν αυτή τη µοναδική ελληνική εµπειρία της δεκαετίας.
Πρόκειται για µία ιστορία που µόλις αρχίζουµε να ανακαλύπτουµε µε ουσιαστικό και νηφάλιο τρόπο. Ακόµα και σήµερα - και για καιρό ίσως ακόµα - η επιστηµονική θεώρηση αντιµάχεται µε τις αυθαίρετες κατασκευές που καλούνται, από καιρό σε καιρό, να υπηρετήσουν, στρεβλώνοντας την ιστορία, τη µία ή την άλλη άποψη και επιλογή. Ίσως αυτό το γεγονός, περισσότερο από κάθε τι άλλο δείχνει την επικαιρότητα των όσων συνέβησαν τότε, τη σηµασία που διατηρούν για τον κόσµο µέσα στον οποίο εµείς σήµερα ζούµε.
Υπάρχει πάντοτε το δίληµµα του τι πρέπει να περιλάβει κανείς σε έναν τόµο που µε τρόπο εκλαϊκευµένο αλλά ταυτόχρονα και έγκυρο προσπαθεί να ταξινοµήσει, και κατά το δυνατό να εξηγήσει, τα συµβάντα εκείνης της εποχής. Τα πάθη των ανθρώπων οπωσδήποτε σε µία πολεµική δεκαετία που κόστισε ανθρώπινες ζωές σε κλίµακα που ποτέ πριν δεν είχε γνωρίσει η ανθρωπότητα και η Ελλάδα. Δεκαπέντε χιλιάδες Έλληνες σκοτώθηκαν στον πόλεµο, ίσως δέκα χιλιάδες σκοτώθηκαν στις γραµµές της Αντίστασης, δεκάδες χιλιάδες χάθηκαν στον καιρό της κατοχής (ας µην ξεχνάµε την τύχη των πενήντα χιλιάδων Εβραίων συµπολιτών µας), ίσως πενήντα χιλιάδες σκοτώθηκαν στον Εµφύλιο. Δεν επρόκειτο όµως απλά και µόνο για µία περίοδο δακρύων και παθών. Αυτό το εκπληκτικό νέο φαινόµενο - στον πόλεµο και στην πολιτική - που ονοµάστηκε αντιφασιστική, εθνική Αντίσταση, ήταν ένα τεράστιο κίνηµα δηµιουργίας που ακτινοβολεί ακόµα και σήµερα αξίες από αυτές που θεµελιώνουν βαθιά τον ανθρώπινο πολιτισµό.
Από τα πολλά που συνέβησαν εκείνη την περίοδο στους Έλληνες, από τα πολλά που οι τελευταίοι δηµιούργησαν, εκτίθενται στον παρόντα τόµο µερικά, άλλα µε πληρέστερο, άλλα µε πιο συνοπτικό τρόπο. Θα ήταν αφελής όποιος θεωρεί ότι εξαντλείται ένα τέτοιο θέµα στα πλαίσια ενός και µόνο τόµου, ενός και µόνο δοκιµίου. Στην ουσία ξύσαµε την επιφάνεια ελπίζοντας να δώσουµε στον αναγνώστη το µέγεθος και την πολυπλοκότητα των γεγονότων της περιόδου. Σε τελευταία ανάλυση νέα υλικά και νέοι τρόποι προσέγγισης συµπληρώνουν καθηµερινά τη γνώση µας γύρω από την περίοδο και τη δεξιότητά µας να την αποδίδουµε µε προσιτό και κατανοητό - χρηστικό αν θέλετε - τρόπο. Θεωρείστε λοιπόν την εδώ προσπάθεια ως ένα σταθµό προς την πληρέστερη αντιµετώπιση της συναρπαστικής περιόδου.
Γιώργος Μαργαρίτης
Περιεχόμενα
Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ 1940 - 1950 Γιώργος Μαργαρίτης
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ. ΗΠΕΙΡΟΣ, ΑΛΒΑΝΙΑ, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΚΡΗΤΗ 1940 - 1941 Γιώργος Μαργαρίτης
Η ΑΡΧΗ ΜΙΑΣ ΣΚΛΗΡΗΣ ΕΠΟΧΗΣ. Η ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ Γιώργος Μαργαρίτης
Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΒΡΕΤΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ Β' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ Θεόδωρος Σαμπατακάκης
Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ 1941 - 1944 Στράτος Δορδανάς
Η ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΘΡΑΚΗ Τάσος Χατζηαναστασίου
Ο ΕΔΕΣ Βαγγέλης Τζούκας
Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ Γιώργος Μαργαρίτης
Η ΕΞΟΝΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Μαρία Καβάλα
ΤΟ ΚΑΤΟΧΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ . ΟΙ ΔΩΣΙΛΟΓΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ Τάσος Κωστόπουλος
ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΙΒΑΝΟ ΕΩΣ ΤΗ ΒΑΡΚΙΖΑ . ΜΑΪΟΣ 1944 - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1945 Γιώργος Μαργαρίτης
Η ΛΕΥΚΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ Τάσος Κωστόπουλος
Η ΛΕΥΚΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ Τάσος Κωστόπουλος
ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ . Η ΕΜΠΛΟΚΗ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ Γιώργος Μαργαρίτης ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΡΑΜΜΟ ΣΤΟΝ ΓΡΑΜΜΟ (ΙΟΥΝΙΟΣ 1948- ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1949) Νίκος Κουλούρης
Ο Γιώργος Μαργαρίτης ανήκει στο ΚΚΕ, υπήρξε και υποψήφιος και άρα δεν είναι τίποτα άλλο απο ένας σταλινικός προπαγανδιστής. Σίγουρα δεν είναι ιστορικός. Είναι ένας κρατικοδίαιτος φανατικός και το έργο του εείναι το λιγότερο για γέλια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολύ καλό. Δηλαδή για να είναι κάποιος ιστορικός πρέπει να έχει κατέβει με την νέα δημοκρατία , ή να έχει υπογράψει δήλωση πολιτικών φρονημάτων !!
Διαγραφή